Gazeta Lajme Republika Lajm Portal

Kosova i plotëson kriteret për të qenë shtet i pavarur, ndryshe nga rajonet separatiste të Ukrainës, Donjeck dhe Luhansk, thotë Matthias Hartwig, ekspert i së Drejtës Ndërkombëtare, me bazë në Gjermani.

Sipas tij, një shtet mund të ekzistojë nëse i për.mbushë tri elemente: territorin e për.caktuar, popullsinë e përhershme dhe ka.pacitetin udhëheqës.

“Të tria këto elemente, Kosova i plotëson”, thotë ai. “Në rastin e pje.sës lindore të Ukrainës, Rusia dë.shiron të formojë një shtet që nuk ekzi.ston, pasi ai është pjesë e një shteti tjetër dhe kjo për.bën ndërhyrje të madhe në sovranitetin e një shteti”, thotë Hartwig për Ra.dion Evropa e Lirë.

Tri ditë para se të niste pu.shtimin e Ukrainës, më 24 shkurt, presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, ka njo.hur dy rajonet se.paratiste të këtij vendi, Donjeckun dhe Luhanskun, si shtete të pavarura.

Këtë veprim ai ka bërë për.pjekje ta justifikojë këtë javë, duke tërhequr pa.ralele me Kosovën.

Në një takim me sekretarin e Për.gjithshëm të Kombeve të Bashkuara, Antonio Guterres, në Moskë, Putin ka thënë se republikat e Donbasit – siç njihen bashkë.risht Donjecku dhe Luhansku – kanë vepruar njësoj si Kosova me shpa.lljen e pavarësisë.

“Është fakt që shumë shtete perënd.imore e kanë njohur Kosovën si shtet të pavarur. Ne e kemi bërë të një.jtën gjë me republikat e Don.basit”, ka thënë Putini më 26 prill, sipas një komunikate të lëshuar nga Pre.sidenca ruse.

Në vitin 2014, pas një vale pro.testash në Ukrainë, të cilat kanë çuar në rrë.zimin e presidentit pro-rus, Viktor Yanukovich, Rusia ka ane.ksuar Gadishullin ukrainas të Krimesë dhe ka nisur mbështe.tjen për një lëvizje se.paratiste në lindje të këtij vendi.

Pasi se.paratistët pro-rusë kanë marrë kontrollin e Donbasit, ata kanë shpallur pa.varësinë e tij në maj të vitit 2014.

Moska va.zhdimisht ka pretenduar se popullata rusishtfolëse atje, është keq.trajtuar nga autoritetet ukrainase, ndo.nëse pretendimet e tilla nuk janë vërtetuar. Përveç Rusisë, asnjë vend tje.tër nuk e ka njohur pavarësinë e Donbasit.

Kosova, ndërkaq, ka shpa.llur pavarësinë e saj në vitin 2008 – nëntë vjet pasi ndër.hyrja e NATO-s kundër caqeve të ushtrisë serbe i ka dhënë fund luf.tës gati dyvjeçare.

Më shumë se 13 mijë njerëz janë vr.arë në luf.të dhe mijëra të tjerë kanë mbetur të zhdukur.

Gjykata Ndër.kombëtare e Drejtësisë (GJND) ka konstatuar në vitin 2010 se shpallja e pavarë.sisë së Kosovës nuk bie ndesh me Ligjin ndër.kombëtar.

Shtetësinë e Kosovës e kanë njo.hur deri më tash më shumë se 100 vende, përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe shumi.cën e shteteve të Bashkimit Evropian.

Profesori i marrë.dhënieve ndërkombëtare në Universitetin e Oksfordit, Richard Caplan, thotë se ndër.hyrja e NATO-s, për t’i dhënë fund dhu.nës së ushtrisë serbe në Kosovë, ka pasur për.krahje të madhe, ndryshe nga rasti i Donbasit.

“Më 1999, Kë.shilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara – përfshirë Rusinë – ka thënë se ekzi.ston një krizë e pashmangshme hu.manitare në Kosovë.

Kjo nuk do të thotë se Rusia ka pranuar përdorimin e for.cës nga ana e NATO-s. Rusia qartazi e ka kundër.shtuar këtë gjë, mirëpo këtu qëndron dallimi…

sepse për Donbasin nuk thuhet se minori.teti rus atje është duke u rre.zikuar apo ka qenë në rre.zik nga Qeveria e Ukrainës”, thotë Caplan për Radion Evropa e Lirë.

Ai shton se shqip.tarët e Kosovës “janë përballur për kohë të gjatë me persekutim nga re.gjimi i Beogradit. Në Donbas “nuk ka pa.sur shkelje të tilla, prandaj nuk ka bazë humanitare për pretendimet për shtetë.si”, thotë ai.

Putini – edhe pse e për.dor Kosovën si justifikim për njohjen e Donbasit – shtetësinë e vetë Kosovës nuk e njeh.

Rusia, si një nga mbështe.tëset më të mëdha të Serbisë në arenën ndër.kombëtare, e pengon madje anëtarësimin e Kosovës në or.ganizata të ndryshme ndërkombëtare.

Kosova dhe Rusia, me.gjithatë, kanë marrëdhënie formale. Zyra Ndërlidhëse ruse në Prishtinë është ha.pur qysh në vitin 2005, edhe pse veprimtaria e saj në publik është e shfa.qur fare pak.

Biseda e Putinit me shefin e OKB-së nuk ka qenë hera e parë, që pre.sidenti rus e ka përdorur Kosovën si krahasim për ven.dimet e tij.

Njëjtë ka ve.pruar edhe kur ka aneksuar Ga.dishullin ukrainas të Krimesë, në mars të vitit 2014.

Atëbotë, Putin ka thënë se vetë banorët e Krimesë kanë dë.shiruar t’i bashkohen Rusisë.

“Ata [në Krime] kanë ve.pruar në mënyrën e njëjtë sikurse njerëzit që je.tojnë në Kosovë – ata kanë marrë vendim për pa.varësinë dhe më pas kanë ardhur te ne me kër.kesë për t’iu bashkuar Federatës Ruse”, ka thënë Putini.

Re.ferendumi i mbajtur në Krime në vitin 2014 është konsideruar si i kurdisur dhe i pa.ligjshëm nga komuniteti ndërkombëtar.

Sipas profesorit Caplan, po.pullsia e Krimesë nuk ka qenë në rrezik para se të ane.ksohej nga Rusia.

“Nuk kanë qenë të kër.cënuar nga Ukraina”, thotë ai.

Hartwig është i së një.jtës linjë.

“Ekzistojnë da.llime të mëdha sa i përket trajtimit të po.pullsisë. Kosovarët kanë qenë nën presion të madh nga Qeveria serbe. Në Krime nuk ka pa.sur situata të tilla”, thotë Hartwig, hulumtues i lartë në In.stitutin Max Planck në Gjermani.

Asnjëri prej pro.fesorëve nuk beson se Putini mund ta dëmtojë imazhin e Kosovës me kra.hasimet që bën – qoftë të Don.basit me Kosovën apo të Krimesë me Kosovën.

“Nuk me.ndoj se do të ketë implikime për Kosovën, sepse kanë kaluar vite qëkur Kosova ka shpa.llur pavarësinë. Shtetet tani i kanë qën.drimet e veta për Kosovën”, thotë Caplan.